top of page
Ka Pōʻai Ānuenue Piha
 

Nā hiʻohiʻona o ka pōʻai ānuenue piha

ʻO ka welo mua:                    He ānuenue nona hoʻokahi pōʻai a ʻoi

ʻO nā welo kūlana ʻelua:        He ānuenue nona ka hapa nui o nā waihoʻoluʻu a pau

ʻAʻohe wehewehena kikoʻī o nā puke wehewehe no kēia ʻano ānuenue, akā naʻe, he pōʻai kēlā me kēia piʻo ānuenue. Hōʻike ʻia he pōʻai ānuenue ma loko o ke Kiʻi o lalo iho. Ua paʻi kiʻi ʻia mai luna aku o kekahi mokulele. ʻOkoʻa ka pōʻai ānuenue, ʻokoʻa ka luakālai. He pōʻai nō hoʻi ka luakālai, eia naʻe, he pōʻai ia e holo ana a puni ka lā a ka mahina paha.

He pōʻai ānuenue piha (na LunarCat | Picfair.com)

Nā pōʻai lewa o ka pōʻai ānuenue e ʻōʻili ai

I mea e nānā ai i ia ʻano ānuenue, ʻo ka mea e pono ai, ʻo ia ka piʻi ʻana aʻe o ka mea nānā i kekahi wahi kiʻekiʻe loa.[1] No laila, he aha ka pōʻai lewa i kahi pōʻai ānuenue e kau ana ke ʻike aku? ʻOiai, e ʻike iho ana ka mea nānā i ka pōʻai ānuenue holoʻokoʻa, nunui nō ia i ke kuanaʻike o ka mea nānā. No laila, ʻōʻili paha ia i loko o nā pōʻai lewa a pau. Hōʻike ʻia kahi ʻāpana pōʻai ānuenue ma loko o ke Kiʻi o luna aʻe.

He ʻāpana pōʻai ānuenue (na Dirkr | Dreamstime.com)

Nā manawa o ka pōʻai ānuenue e ʻōʻili ai

Ma ke kuanaʻike ʻepekema, ʻōʻili ka pōʻai ānuenue ma muli o ia anahonua a me ia kālaikūlohea.

Nā hōʻailona o ka pōʻai ānuenue

ʻAʻole ʻike pinepine ʻia kēia ʻano ānuenue ma Hawaiʻi nei, akā, kupu ia ma loko o kekahi mau kūmole Hawaiʻi kuʻuna. No kēia papahana nei, ua loaʻa ʻelua kūmole nona ka pōʻai ānuenue. Hoʻokahi hōʻailona o ka pōʻai ānuenue, ʻo ia hoʻi, ka noho ʻana ma luna o kekahi ānuenue 

Ka noho ʻana ma luna o kekahi ānuenue:

Aia kekahi moʻolelo kaʻao ma loko o nā nūpepa ʻōlelo Hawaiʻi nona ka pōʻai ānuenue piha. Ma loko o ia moʻolelo kaʻao i ʻōʻili ai ka pōʻai ānuenue piha i ka manawa ʻo ka lele ʻana a kekahi lio kupaianaha, penei: “Lele ae la ka lio i o i anei, a he elua kapuai ke kiekie maluna ae o ke kaupoku o na hale, lele kikaha ae la oia a puni ke kulanakauhale, me ka auna manu e pohai ana maluna o ia nei, maloko o ka lani poai anuenue. Uwa ka pihe a haalele wale i keia kamahao, a ua nui loa hoi ka hoopaapaa ana iwaena o kekahi poe, a ua oleloia e lakou o Debolo, a i ka kekahi poe hoi, he anela mai ka lani mai....”[2]

Ma loko o kekahi moʻolelo kaʻao ʻē aʻe, aia kekahi mele i paha ʻia aku ma hope o ka hoʻōla ʻana i kekahi mau poʻe i pepehi ʻia, a hoʻolilo ʻia ka mea hewa i pōhaku:

“Nani ka mana kupaianaha

O ke kama alii wohi o ka lewa

Ka mea e noho ana

Ma ka poai anuenue

E mau kou ihiihi kapu

A me ka weliweliia o kou inoa

Mai keia hanauna aku

A mau loa aku no”[3]

 

 

[1] EarthSky. 2018. How to see a full circle rainbow. August. https://earthsky.org/earth/can-you-ever-see-the-whole-circle-of-a-rainbow/.

[2] B.R. Kalama. (1873, 7 Iune). He Moolelo Kaao No Robiana Lo Ka Hiwahiwa o Ke Koa.  Ka Nupepa Kuokoa, ʻaoʻao 1

[3] ʻAʻole ʻike ʻia ka mea kākau. 1886. "He Moolelokaao No Baretile Muda." Ka Nupepa Kuokoa, Mei 8: 4.

Poai 1.jpg

na LunarCat | Picfair.com

bottom of page