
Ka Uakoko
"Lei Mahiki i ka ua koko'ula."
Wahi a nā puke wehewehe Hawaiʻi-Pelekane, ʻo kēia ka wehewehe ʻana o kēia ʻano ānuenue:
Laulā loa nā wehewehe ʻana o nā puke wehewehe no kēia ʻano ānuenue. Hōʻike ka puke wehewehe a Andrews i kekahi kuipapa me nā wehewehe ʻana o ke Koʻiʻula a me ka Pūnohu me ka Uakoko.

Photo by: Manuel Balesteri | Dreamstime.com
Kekahi kiʻi i hōʻoia ʻole ʻia: Kuhikuhi kēia mau kiʻi i kēia ʻano ānuenue ma muli o ko ka mea kākau maopopo ʻana i nā wehewehe ʻana o nā puke wehewehe, ka pōʻaiapili ma loko o kekahi mau kaʻao, kekahi ʻatikala nūpepa, a me kekahi hoʻopaʻa leo Hawaiʻi. ʻAʻole panina lākou.
Nā hōʻailona a me nā ʻōuli:
ʻIke pinepine ʻia kēia ʻano ānuenue nani ma Hawaiʻi. He hōʻailona a i ʻole he ʻōuli no kekahi mea like ʻole a hōʻike ʻano ʻia i lalo iho:
Wahi a nā kaʻao ʻŌʻili kēia ʻano ānuenue i kekahi manawa he 14 ma loko o nā kaʻao he 4 i kālailai ʻia i kēia papahana. Kuhikuhi ʻo ia i 6 hōʻailona/ʻōuli like ʻole, a hōʻike ʻia i ke kiʻi i ka ʻākau:
Lehulehu nā kaikaina o ke akua wahine ʻo Pele. ʻO Hiʻiakanoholani kekahi kaikaina. ʻO ka ʻonohi ʻula a me ka uakoko kona mau hoāilona.
I ka wā hea ʻo ia e ʻōʻili ai?:
Wahi a kekahi ʻōlelo noʻeau:
"Ke kau mai nei ka makole."
Ua ʻōlelo ʻia e pili ana i ke ānuenue nona ka ʻulaʻula kaʻaluna. He hōʻailona no kekahi mau poʻe, ke nānā nei kona ʻaumakua iā lākou.
ʻIke pū pinepine ʻia ka pūnohu a me ka uakoko i ka manawa like. Hiki ke ʻike ʻia lāua i kekahi ānuenue kaʻawale a i ʻole i hoʻokahi ānuenue ʻula e kokoke i ka honua. Hiki ke maopopo kēia pilina ma o ka mahele o ka ʻatikala o lalo iho:
"He nani ke kulana o kēia punohu ua-koko a ke anuenue e pio iho ana ma luna pono iho ke nana aku".
Wahi a Nāwahī, ua ʻIke pinepine ka uakoko i nā wā kakahiaka a me nā wā ahiahi, e kau ana i loko o nā pōhina ao lahilahi; a i ʻole, ma nā kihi welelau paha o nā ao ua kilihune e kau ana i loko o ka lewa łani i kahi mamao loa (Nāwahī, 1893).
na Manuel Balesteri | Dreamstime.com