top of page
He Mau Moʻolelo/Kaʻao

Malia paha, e loaʻa ana ka hapa nui o ka ʻike e pili ana i nā ʻano ānuenue ma loko o nā kūmole kākau. No laila, ua koho ʻia iho he ʻumi moʻolelo/kaʻao Hawaiʻi kuʻuna no ka heluhelu a kālailai ʻana i nā ʻano ānuenue e ʻōʻili ana ma loko o ia mau moʻolelo. Eia ia mau moʻolelo, ʻo Lāʻieikawai, ʻo Keaomelemele, ʻo ʻAukelenuiaikū, ʻo Kahalaopuna, ʻo Hiʻiakaikapoliopele, ʻo Kawelo, ʻo ʻUmialīloa, ʻo Kekūhaupiʻo, ʻo Kamapuaʻa, a me Hainakolo.

 

Ua kālailai ʻia ka pōʻaiapili a me nā hōʻailona o nā ʻano ānuenue like ʻole ma loko o ia mau kūmole. ʻO ke ʻano hana i hoʻohana ʻia no ka hoʻoʻiliʻili ʻana i nā ʻikepili hōʻailona, ua kālailai ʻia ka pōʻaiapili i kēlā me kēia ānuenue i kupu ma loko o nā moʻolelo no ka hoʻomaopopo ʻana i kona hōʻailona. A laila, ua ʻōkomo ʻia ke ʻano ānuenue me kona hōʻailona i loko o kahi pakuhi makaʻaha. I kekahi mau manawa, e ʻōlelo kūkā ana nā poʻe o ia mau moʻolelo e pili ana i ke ānuenue like. Inā, ʻoiaʻiʻo ia, ʻo ia ke ānuenue like, a laila, ua helu wale ʻia nō ka manawa mua o ia ānuenue i kupu ai. ʻO ia hoʻi, ua helu wale ʻia nō hoʻokahi manawa.

ke-kaao.jpg
Lehua ʻāhihi.png
ʻAukelenuiaikū.png
hiiaka12.jpg
Kawelo.jpg
Hainakolo.jpg
kekuhaupio.jpeg
kamapuaa.jpeg
ʻumi1.jpg

Nā Kūmole:

1.  Haleʻole, S.N. (2001). Ke Kaʻao o Lāʻieikawai. Hilo, HI: Ka Haka ʻUla o Keʻelikōlani.  Kula Nui o Hawaiʻi.

2.  Buda (1904).  Mookaao Hawaii No Kahalaopuna o Ke Awawa o Ke Anuenue.  Honolulu, HI:  Paiia ma ka Paredaiso o ka Pakipika.

3.  Manu, Moses (2002).  He Moolelo Kaao no Keaomelemele.  Honolulu, HI:  Bishop Museum Press

4.  Ka Hale Kuamoʻo (1997).  Lehua ʻĀhihi.  Kahalaopuna.  Hilo, HI. Na ka Hale Kuamoʻo.

5.  Fornander, A., Ka Hale Kuamoʻo (2014).  He Moʻolelo No ʻAukelenuiaikū.  Hilo, HI.  Na ka Hale Kuamoʻo.

6. Hooulumahiehie. 1907 - 1908. "Ka Moolelo Walohia o Hainakolo." Ka Nai Aupuni, Ianuali - Mei 1.

7. Hoʻoulumāhiehie. 1910, 2009. Ka Moʻolelo Hiwahiwa o Kawelo. Edited by Hiapo Perreira. Honolulu, HI: Ka Paʻi Palapala a ka Hale Hōʻikeʻike o Kamehameha.

8. Hoʻoulumāhiehie. Ka Moʻolelo o Hiʻiakaikapoliopele. Edited by Puakea Nogelmeier. Honolulu, HI: Awaiaulu.

9. Desha, Stephen Langhern. 1924,1996. He Moʻolelo Kaʻao no Kekūhaupiʻo. Hilo, HI: Hale Kuamoʻo.

10. Kahiolo, G.W. He Moʻolelo No Kamapuaʻa, Hilo, HI: Hale Kuamoʻo.

11. Kamakau, S.M. He Moolelo No ʻUmi.

12.  Keliʻikaʻapuni, He Moolelo No ʻUmi

13. Waihona a Fornander, He Moolelo No ʻUmi

Photo by: Andre Nantel | Dreamstime.com

bottom of page